Deze binnenstadstuin met kloostergang hoorde bij de middeleeuwse Mariakerk. De tuin wordt onderhouden door vrijwilligers uit de buurt. Dagelijks open, achter het Utrechts Conservatorium, Mariaplaats 27-28. In 1987 hebben vrijwilligers uit de buurt het beheer van de tuin overgenomen. Deze Werkgroep heeft een grote collectie ouderwetse tuin- en kloosterplanten opgebouwd, een mix is van wilde en gekweekte planten. Ook staan er planten met een Marianaam in de tuin en planten die aan Maria zijn gewijd.
Hoe het tot stand kwam. Een kort filmpje
Feestelijke opening Maria Majorplein, Pandhof Sinte Marie
De Stichting Pandhof Sinte Marie, landschapsontwerper Mintske Sijsma, de directe buren en de gemeente Utrecht maakten een plan voor de herinrichting van het Maria Majorplein bij de Pandhof Sinte Marie. Nu is het af! Vol trots willen we u het resultaat laten zien. Kom naar de feestelijke opening op dinsdag 17 mei om 15.00 uur.
Korte terugblik
In augustus 2018 klopte de Stichting Pandhof Sinte Marie aan bij de gemeente om het plein van de pandhof een fikse verbeterslag te geven. De vrijwilligers van de Stichting spraken met bewoners en bezoekers, zorgden voor een gedragen plan en brachten de extra benodigde gelden bijeen via bedrijven en instellingen.
© Luuk Huiskes
Alle plannen werden gevat in een zogenaamd definitief ontwerp. De besluitvorming lag bij de Stichting. De gemeente gaf haar goedkeuring en voerde het uit. Het had voeten in aarde en doorzettingsvermogen was nodig, maar het resultaat mag er zijn. Een waterwerk, hekwerk met zitgelegenheid, muurschilderingen, nieuwe bestrating, banken en stoelen, een ingenieuze opvang van regenwater om de tuin te besproeien, te veel om op te noemen.
In februari startten de werkzaamheden. In mei zetten de pandhoveniers de nieuwe planten in de grond.
We nodigen u dan ook van harte uit om zelf een kijkje te komen nemen!
Datum: dinsdag 17 mei
Tijd: 15.00 uur
Plaats: Maria Majorplein, Pandhof Sinte Marie, Mariaplaats (naast El Qatarijne), Utrecht
Onze wijkwethouder Anke Klein zal het plein officieel openen. Daarnaast is er feestelijke muziek, een film over de totstandkoming van het Maria Majorplein en kunt u napraten met de vrijwilligers.
U bent van harte welkom!
Afsluiting van de Pandhof voor bezoekers
van 1 februari tot 1 april 2022
Na bijna drie jaar voorbereiding is de opknapbeurt van tuin en plein in volle gang!
Eind januari startte aannemer Van der Steen met de werkzaamheden. Naast opruimen en graven, wordt de plaatsing van het hekwerk en waterwerk voorbereid. De te verplanten bomen gaan direct al naar hun nieuwe plek. De paden in de tuin worden opnieuw bestraat.
© Luuk Huiskes
Begin maart worden het nieuwe hekwerk en het waterwerk geplaatst. Daarna wordt er nieuwe bestrating aangebracht op het plein. Werkgroep Pandhof Sinte Marie zorgt zelf voor het aanbrengen van de beplanting.
Overlast
De werkzaamheden van de aannemer vinden op werkdagen plaats tussen 7.00-16.00 uur. De aannemer gebruikt licht elektrisch materieel om eventueel overlast van geluid en trillingen zoveel mogelijk te voorkomen.
Pandhof Sinte Marie is tijdens de werkzaamheden afgesloten. Voetgangers kunnen dan niet over het plein lopen of er verblijven. In maart gaat de aannemer enkele dagen de stoep aan de buitenzijde van de hekken herstraten. Voetgangers worden dan tijdelijk via de overkant omgeleid.
De financiering is dus rond. Maar we krijgen meteen ook te maken met prijsstijgingen en andere onverwachte zaken. Gulle gevers blijven dus welkom!
Wie het plan een warm hart toedraagt, uw bijdragen zijn welkom op: NL73 RBRB 0783 0098 79 tnv Stichting Pandhof Sinte Marie.
Uitnodiging om plannen te bekijken én een unieke rondleiding
Redactie Pandhof | 28 augustus 2021
Wij nodigen u uit om ons plan voor de Pandhof te komen bekijken in combinatie met een unieke excursie door ons bijzondere buurpand: het gebouw van de Oud Rooms-Katholieke Aalmoezenierskamer ORKA.
Vanuit de pandhof lopen we de - normaal afgesloten - pandarm van de kloostergang in, nu in gebruik als mortuarium met bijzondere graven. Dan gaan we via de oude regentenzaal naar het schoollokaal van de ORKA. Daar is dan een presentatie van ons project te zien, u kunt vragen stellen en met ons discussieren. Vandaar loopt u door de Mariahoek weer terug.
We lopen in kleine groepjes van ca. 6 personen. Het is daarom noodzakelijk dat u zich aanmeldt. U ontvangt een bevestiging met de tijd waarop u bent ingedeeld, wij proberen zoveel mogelijk rekening te houden met uw voorkeur. En, vol is vol.
Opgeven vóór 10 september per email aan pandhofsintemarie@gmail.com
Telefonisch aanmelden kan ook op 06 29463569.
De starttijden op 15 september zijn:
14.00, 14.30, 15.00, 15.30, 16.00,
17.00, 17.30, 18.00 en 18.30 uur.
Inlezen? Zie www.mariamajorxx.nl
Pandhof Sinte Marie en Maria Majorplein binnenkort in de steigers
Frank van der Lecq | 10 juni 2021
Koningsdag in de Pandhof van Sinte Marie. Bijna alle bankjes zijn bezet door mensen die genieten van de lentezon. Bezoekers aan de binnenstad slenteren langs en willen plantennamen weten. Kinderen rijden rond op stepjes. De bloemen- en kruidentuin staat er perfect bij. Emma van den Dool en Marieke Renou, twee van de vrijwilligers die de Pandhof beheren, sluiten hun werkdag in de tuin af.
Nog niet af is het bewonersbod om een eigen ontwerp te maken voor de herinrichting en verbetering van het plein, het kleine, open gebied tussen het Conservatorium, restaurant El Qatarijne en de Oude Roomsch-Katholieke Aalmoezenierskamer (ORKA). Speciaal daarvoor hebben de vrijwilligers de Stichting Pandhof Sinte Marie in het leven geroepen.
Niet dat er geen voortgang zit in het project – integendeel! Het ontwerp is bijna definitief. Nog voor de zomervakantie begint het werk aan een muurschildering (interieur van de Mariakerk, vrij naar Pieter Saenredam) op de zijgevel van El Qatarijne. Het tweede deelproject waarmee nog dit jaar wordt begonnen, is de belichting.
Die hoorde niet bij de beginplannen van de groep vrijwilligers, ook wel Pandhoveniers genaamd. Maar in gesprek met bedrijven, instellingen en bewoners in de buurt, bleek dat belichting van de monumentale panden rondom de Pandhof een wens was. Emma van den Dool: 'Sterker nog: we ontdekten dat de Oud-Katholieke kerk ooit zelfs al eens met zo'n plan was begonnen, maar het niet had doorgezet. Wij hebben het nu nieuw leven ingeblazen.' Marieke Renou: ‘Er zijn verschillende eigenaren en dat maakt het ingewikkeld om de financiering rond te krijgen. Na de ORKA, de Stichting Monumentenbezit (eigenaar van de kloostergang) doet nu ook de HKU (eigenaar van het conservatorium) mee. Het heeft even geduurd, maar zij vinden nu ook dat hun monumentale panden het waard zijn om aangelicht te worden.'
Marieke vertelt dat het soms behoorlijk moeilijk is om contact te krijgen met degenen die - bijvoorbeeld bij het conservatorium - de beslissingen nemen. 'Die weg naar boven, dat kost enorm veel energie. Maar het is ook heel bevredigend als het lukt.'
De Pandhoveniers © Marianne Romein
Schijnwerpers
Het is belangrijk om deze mooie historische plek ook ’s avonds te accentueren. Belichting maakt bovendien zichtbaar dat het project echt in gang is gezet. De groep denkt dat het Project MMXX (Maria Majorplein, genoemd naar de Romaanse Mariakerk die hier ooit stond) meer aandacht trekt als de omliggende gebouwen in de schijnwerpers staan. Dat is nodig omdat er voor uitvoering van het project nog ongeveer € 50.000 euro nodig is. Ander onderdeel van het lichtplan is een subtiele verlichting in de unieke kloostergang, die ook overdag brandt. Die moet van de kloostergang een meer gastvrije, open plek maken en minder een donkere hoek.
De andere grote deelprojecten in de Pandhof zijn een nieuw hek (met zitplekken aan twee kanten en meer groen), nieuwe bestrating en een waterwerk. Ook komt er een regenwaterreservoir van 5000 liter voor de tuin. Met de omwonende bedrijven en instellingen is afgesproken dat het regenwater dat door de regenpijpen stroomt, wordt opgevangen. Via infiltratiekratten komt het terecht in de bodem, waar het ten goede komt aan bomen en planten. Emma van den Dool: 'We zijn er achter gekomen dat je voor zo'n plan zelfs een vergoeding kan krijgen, de 'afkoppelbijdrage'’.
Al deze werkzaamheden zullen plaatsvinden in 2022. Dat klinkt simpel. Maar, zoals Marieke en Emma bevestigen, vanzelf gaat het niet. De groep heeft een professioneel ontwerp gemaakt met kostenraming. Dat plan moet nog worden goedgekeurd door burgemeester en wethouders, maar daar hebben ze wel vertrouwen in. Inmiddels is een landschapsarchitect aan het werk (met goede contacten bij de gemeente), bereidt een kunstenaar het waterwerk voor en heeft de gemeente een projectcoördinator aangesteld. Mensen van erfgoed, welstand, groen en stedenbouw zijn langs geweest. Marieke Renou: 'Iedereen is enthousiast'.
Volgens Emma van den Dool en Marieke Renou zijn er een paar factoren die maken - ook al kost het soms enorm veel energie en creativiteit - dat het project goed loopt. Emma van den Dool: 'Het Initiatievenfonds van de gemeente is geweldig. Met geld uit dat fonds kunnen wij bijvoorbeeld een landschapsarchitect inhuren.' Warme gevoelens heeft de groep bij de bijdrage van het aan de Rijnkade gevestigde SHV-concern. 'En ook de gemeente wordt steeds enthousiaster, ook financieel gezien.'
De vrijwilligers die iedere dinsdag de tuin onderhouden © Marianne Romein
Restaurant
Enthousiast zijn ook de eigenaar en de exploitant van het aangrenzende restaurant El Qatarijne. Al zijn daar wel een aantal gesprekken voor nodig geweest. Niet alleen een muurschildering maakt deel uit van het projectplan, maar ook een betere en mooiere inrichting van de smalle Mariagang achter het restaurant, met onder meer een tweede muurschildering en een haag.
Samen met landschapsontwerper Mintske Sijsma vormt de Stichting een team dat de benodigde werkzaamheden goed verdeelt. De een is goed in het doorrekenen van techniek, een tweede in kunst, een derde in contacten leggen bij bedrijven en in de buurt. Zo langzamerhand hebben ze in veel opzichten een bijna professionele ervaring. Op de website staat een QR-code waarmee ieder die dat wil eenvoudig een gift kan overmaken. Ervaring is er ook met crowdfunding (via 'Voor je Stadsie'). In totaal heeft het project inmiddels 10 kleine en grotere geldschieters. Marieke Renou: ‘Maar je kunt soms ook pech hebben doordat aanknopingspunten met de thema's die fondsen en bedrijven aan hun steun verbinden (bijvoorbeeld 'armoedebestrijding') ontbreken.’
Langzamerhand verschuift de aandacht nu naar de uitvoering van het project door de gemeente. Emma van den Dool: 'In het begin wilden we dat ook zelf doen, maar daar hebben we maar van afgezien - alleen al omdat we als stichting niet in aanmerking komen voor btw-aftrek ‘ Marieke Renou: 'Uiteindelijk is het een project van dik 5 ton!'
De Pandhoveniers zijn benieuwd hoe het zal zijn als al die professionals echt aan het werk gaan. Hoewel: ervaring met professionals hebben ze ook allang. Kijk maar naar de contacten met de diverse betrokken afdelingen van de gemeente. Die zijn, benadrukken Emma van den Dool en Marieke Renou nog eens, uitstekend. De groep bereidt zich nu voor op de uitvoering van de muurschilderingen.
Lees hier alles over het Project Maria Major XX op Pandhof Sinte Marie
Bewoners & straten
