zondag 4 mei
Op zondag 4 mei van 11.00 tot 16.00 uur vindt in Utrecht Open Joodse Huizen / Huizen van Verzet plaats. Op negen locaties brengen getuigen, nabestaanden en huidige bewoners de geschiedenis die achter hun deuren schuilgaan tot leven. Iedereen is welkom om te komen luisteren, mee te praten en te herdenken.
Een van de verhalen is te beluisteren op het Servaasbolwerk 3. Op dit adres vertelt Victor Frederik over het leven van Louis Keizer, mede-eigenaar van de groothandel in fietsonderdelen 'Rothschild & Keizer'. Louis en zijn vrouw Rebekka hebben hun twee kinderen meegegeven aan studenten, die zorgden voor hun onderduik. Louis en Rebekka werden in januari 1943 opgepakt en gedeporteerd naar Westerbork.
In het Broodhuis, de voormalige sjoel (foto boven artikel), vertellen Els Boon en Han Lettinck het verhaal van Jo van Gelder (1901-1989), godsdienstleraar, secretaris van het kerkbestuur, leraar van de begrafenisvereniging en onderscheiden met de chavertitel. Deze spil van de Nederlands-Israëlitische Gemeente Utrecht overleefde de bezettingstijd min of meer ondergedoken in zijn eigen huis .
Willem Wilschut was leerling verpleger in de Willem Arntzstichting en trouwde met leerling verpleegster Jannie Lindenboom. Beiden waren ‘vurige socialisten’ en zaten al vanaf het begin van de oorlog in het verzet. Toen in 1942 de jodenvervolging begon, namen Willem en Jannie onderduikers in huis. Dat had zware gevolgen voor Willem; hij werd verraden en vond uiteindelijk de dood in Mauthausen. Cecile aan de Stegge vertelt hun verhaal. Cecile is psychiatrisch verpleegkundige en gepromoveerd op de geschiedenis van de (psychiatrische) verpleegkunde in Nederland.Willem Wilschut
Alle verhalen en tijden om de huizen bezoeken zijn te vinden op Meer informatie vind je op jck.nl/openjoodsehuizen
Hieronder een overzicht van de huizen die in de Binnenstad op 4 mei tussen 1.00 uur en 16.00 uur open zijn:
Bergstraat 6 11.00 uur, 12.00 uur en 13.00 uur
De Joodse arts Bram Querido bracht zijn jeugd door in Wijk C. Van het gezin Querido overleefden alleen hij en zijn zus. Hun vader en een andere zus werden vermoord in Sobibor, hun moeder in Auschwitz. De huidige bewoonster van hun woning, Corry Huiding, vertelt hun verhaal.
Kromme Nieuwegracht 35a 12.00 uur en 13.00 uur
Samen met haar echtgenoot Alphons, runde Mieks de Leeuw-Snackers een kruidenierszaak. Tijdens de oorlog werd een Duitse dame bij het echtpaar ingekwartierd. Nadat Mieks een woordenwisseling met haar kreeg, werd ze gearresteerd en zwaar gestraft. Ze overleed in februari 1945 in een vrouwengevangenis in Leipzig. Nicole Zonderhuis vertelt haar verhaal.
Springweg 162 - Broodhuis 14.00 uur en 15.00 uur
Jo van Gelder (1901-1989), godsdienstleraar, secretaris van het kerkbestuur, leraar van de begrafenisvereniging en onderscheiden met de chavertitel. Deze spil van de Nederlands-Israëlitische Gemeente Utrecht overleefde de bezettingstijd min of meer ondergedoken in zijn eigen huis. Na de oorlog werd de empathische en vredelievende Van Gelder rabbijn van deze gemeente. Na zijn pensionering emigreerde hij naar Israël. Historici Els Boon en Han Lettinck vertellen het verhaal.
Tolsteegbrug 1 Louis Hartlooper Complex 11 uur en 13 uur - zaal 4
De Joodse Ludwig en Johanna Danheisser – Bloch vluchtten in de jaren 30 vanuit Frankfurt naar Nederland. Na enige tijd in Den Haag te hebben gewoond, streken ze neer in Utrecht. In 2023 herkenden nabestaanden hen op de filmbeelden van de deportatietrein die vanuit Westerbork naar Auschwitz vertrok. Daar werden Ludwig en Johanna op 22 mei 1944 vermoord. Buurtbewoner Robin van Essen vertelt hun verhaal.
Servaasbolwerk 3 13:00 uur en 14:00 uur
Louis Keizer was mede-eigenaar van de groothandel in fietsonderdelen 'Rothschild & Keizer', gevestigd aan de Oudegracht, waar het bekende café België nu is gehuisvest. Louis en zijn vrouw Rebekka hebben hun twee kinderen meegegeven aan studenten, die zorgden voor hun onderduik. Louis en Rebekka werden in januari 1943 opgepakt en gedeporteerd naar Westerbork. Het verhaal van drie generaties van de familie Keizer wordt door Victor Frederik verteld in het voormalig woonhuis van het gezin van Louis Keizer.
Lange Nieuwstraat 119 (Altrecht) 15.00 uur en 16.00 uur
Willem Wilschut was leerling verpleger in de Willem Arntzstichting en trouwde met leerling verpleegster Jannie Lindenboom. Beiden waren ‘vurige socialisten’ en zaten al vanaf het begin van de oorlog in het verzet. Toen in 1942 de jodenvervolging begon, namen Willem en Jannie onderduikers in huis. Dat had zware gevolgen voor Willem; hij werd verraden en vond uiteindelijk de dood in Mauthausen. Cecile aan de Stegge vertelt hun verhaal. Cecile is psychiatrisch verpleegkundige en gepromoveerd op de geschiedenis van de (psychiatrische) verpleegkunde in Nederland.
Open Joodse Huizen vindt dit jaar plaats in Appingedam, Amsterdam, Assen, Delfzijl, Den Haag, Eenrum, Elburg, Gorinchem, Gouda, Groningen, Haarlem, Hoorn, Krommenie, Leeuwarden, Nijmegen, Schoonhoven, Slootdorp, Usquert, Uithuizen, Utrecht, Wageningen, Warffum, Westernieland, Winschoten, Winterswijk, Winsum, Zaanstad, Zaandijk en Zierikzee. De Utrechtse editie van Open Joodse Huizen wordt jaarlijks georganiseerd door Tools voor taal, met medewerking van tal van vrijwilligers en met ondersteuning van het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam.